Dân chủ, đoàn kết thống nhất trong Đảng và đồng thuận xã hội
Nước ta hiện nay đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN trong điều kiện hội nhập quốc tế, tham gia vào quá trình toàn cầu hóa. Vấn đề dân chủ, đoàn kết, đồng thuận xã hội trở thành vấn đề lớn, quan trọng, mang tính quyết định. Nó vừa là mục tiêu, nội dung, phương thức, vừa là động lực phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay.
Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của nền văn hóa, con người Việt Nam... tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển nhanh và bền vững”(1). Để phát huy dân chủ, đoàn kết và đồng thuận xã hội, trước hết Đảng ta phải là một tổ chức dân chủ, đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động. Có thể khái quát mối quan hệ trên như sau:
Một là, yếu tố quyết định dân chủ, đoàn kết thống nhất trong Đảng là Đảng luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân; thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín
Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân; đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và cả dân tộc; quan điểm, tư tưởng, đường lối và chủ trương, chính sách của Đảng xuất phát từ lập trường của giai cấp công nhân; trong bất cứ hoàn cảnh nào, Đảng cũng phải bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc. Đảng phấn đấu cho lợi ích giai cấp công nhân, các tầng lớp nhân dân lao động và cả dân tộc. Chính điều đó quy định bản chất của Đảng ta là đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Xác định rõ lập trường giai cấp, trung thành với lợi ích giai cấp và dân tộc, nhận diện và đấu tranh chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cũng là bảo vệ vững chắc sự đoàn kết thống nhất trong Đảng - hạt nhân của đồng thuận trong xã hội.
Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, là cơ sở quan trọng nhất để mở rộng và phát huy dân chủ, củng cố khối đoàn kết thống nhất trong Đảng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; siết chặt kỷ luật; phòng ngừa và khắc phục sự độc đoán, chia rẽ nội bộ. Trong điều kiện hiện nay, cần thực hiện nghiêm túc, thực chất nguyên tắc tự phê bình và phê bình, sự nêu gương của những người lãnh đạo trong thực hành dân chủ, củng cố đoàn kết thống nhất trong từng tổ chức đảng và trong toàn Đảng, trong các cơ quan, tổ chức được giao phụ trách.
Xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, bố trí đúng cán bộ chủ chốt, đặc biệt người đứng đầu, là yếu tố có tính quyết định để phát huy dân chủ, củng cố và tăng cường đoàn kết thống nhất trong Đảng. Thực tiễn chứng minh, người đứng đầu có năng lực, phẩm chất đạo đức và uy tín là yếu tố quyết định mọi thành công. Trong nhiều trường hợp, sự quyết đoán, trí tuệ và quyết tâm của người đứng đầu đã giúp địa phương chớp được thời cơ, giành thắng lợi. Ngược lại, do dự, dựa dẫm tập thể, lẩn tránh trách nhiệm cá nhân dẫn đến mất dân chủ, mất đoàn kết, mất thời cơ. Chính vì thế, bố trí đúng người, đúng việc là một khâu quan trọng, tiền đề cho sự ổn định và phát triển. Đại hội XIII của Đảng xác định: “Tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện; tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng;... xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là cán bộ cấp chiến lược, người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”(2).
Hai là, Đảng lãnh đạo cách mạng để giành độc lập dân tộc và quyền làm chủ của nhân dân, làm cho nhân dân là người chủ của xã hội, để nhân dân đoàn kết, đồng thuận thực hiện nghĩa vụ người chủ của mình
Mục tiêu trở thành động lực thôi thúc đảng viên và các tầng lớp nhân dân quyết liệt đấu tranh, tạo thành sức mạnh quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng và quyết định thành công của công cuộc xây dựng CNXH. Trong chế độ xã hội mới, nền dân chủ XHCN là dân chủ của số đông, của đa số nhân dân lao động. Bao nhiêu lợi ích là của dân, bao nhiêu quyền cũng là của dân, thuộc về dân, quyền hành và lực lượng đều ở trong dân, sự nghiệp đổi mới, CNH, HĐH đất nước là sự nghiệp của toàn dân, do nhân dân thực hiện. Đảng lãnh đạo Nhà nước thể chế hóa quyền làm chủ của nhân dân thành luật pháp, biến đường lối, chủ trương của Đảng thành luật pháp và chính sách phục vụ nhân dân; Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị tổ chức lực lượng nhân dân thành sức mạnh, thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng chế độ mới, đem lại hạnh phúc cho nhân dân.
Đảng lãnh đạo phát huy quyền làm chủ của nhân dân để gây hạnh phúc cho nhân dân là định hướng chính trị tổng quát và bao trùm hoạt động lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, là mục đích trực tiếp và sâu xa của sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Để đạt được mục đích trực tiếp, Đảng phải lãnh đạo hệ thống chính trị thực hiện thành công cuộc đấu tranh chống quan liêu, xa dân, tham nhũng, lãng phí có hiệu quả, đẩy lùi tiêu cực và tệ nạn xã hội.
Mất dân chủ, mất đoàn kết thống nhất trong Đảng sẽ làm tổn hại tới lợi ích và quyền làm chủ của nhân dân. Quyền lực nhà nước phải thực sự thể hiện được quyền lực của nhân dân, quyền lực đó được sử dụng vào mục đích phục vụ nhân dân, bảo đảm cho nhân dân có cuộc sống vật chất ngày càng tăng, đời sống tinh thần ngày một tốt, xã hội ngày càng văn minh tiến bộ. Phải làm cho mỗi người dân được thụ hưởng các quyền và lợi ích chính đáng; làm cho mỗi người đều có cơ hội như nhau để phát huy mọi năng lực sáng tạo của mình. Dân chủ, đoàn kết, đồng thuận xã hội phải được đặt trên nền tảng ấy mới vững chắc, lâu bền.
Trong điều kiện hiện nay, phải thực hiện chế độ phân phối hợp lý và khoa học, xóa bỏ cơ chế xin - cho và độc quyền trong kinh tế. Chế độ phân phối không phù hợp với quy luật khách quan là một nguyên nhân gây mất dân chủ, mất đoàn kết. Phải thường xuyên nghiên cứu, hoàn thiện các chế độ phân phối, bảo đảm kịp thời, khoa học, khuyến khích người làm việc hăng hái, người có nhiều cống hiến cho xã hội. Trong đó, phải có chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với các đối tượng chính sách, khuyến khích người tài; tôn vinh xứng đáng những anh hùng, chiến sĩ thi đua, người tốt, việc tốt. Điều này càng cần được thực hiện trong những hoàn cảnh khó khăn, như khi cả nước dồn sức phòng, chống dịch Covid-19 như chống giặc hiện nay.
Ba là, dân chủ, đoàn kết, đồng thuận trong xã hội là yêu cầu để xây dựng, củng cố dân chủ, đoàn kết thống nhất trong Đảng
Phát huy dân chủ, xây dựng đoàn kết, đồng thuận xã hội là củng cố cơ sở chính trị - xã hội vững chắc của Đảng, Nhà nước. Nếu tạo được dân chủ, đoàn kết, đồng thuận trong xã hội thì cơ sở đó ngày càng vững chắc và ngược lại. Nhưng, đoàn kết, đồng thuận xã hội không thể tự có, và luôn chịu tác động nhiều chiều từ các yếu tố khách quan, chủ quan cần được không ngừng xây dựng, vun đắp, củng cố. Do vậy, Đảng lãnh đạo thực hiện đường lối chiến lược, hiện thực hóa khát vọng, ý chí của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn dân tộc, đồng thời không ngừng phát huy dân chủ, quan tâm chăm lo đời sống thiết thực của mỗi người dân. Nhân dân rất sáng suốt, nên sẽ nhận thức được những thành quả do Đảng, Nhà nước mang lại cho nhân dân và luôn là nền tảng vững chắc cho sự tồn tại của Đảng và hệ thống chính trị, của chế độ XHCN.
Sự đồng thuận xã hội càng đạt được ở mức độ cao sẽ càng tạo cơ sở chính trị - xã hội vững chắc cho Đảng, Nhà nước. Mối liên hệ giữa dân chủ, đoàn kết thống nhất trong Đảng với dân chủ, đoàn kết, đồng thuận xã hội ngày càng được gắn kết chặt chẽ và thể hiện trong thực tiễn ở thành tựu xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, trong sạch vững mạnh.
Bốn là, công cuộc đổi mới đất nước có điều kiện, tiền đề, động lực là dân chủ, đoàn kết thống nhất trong Đảng và dân chủ, đoàn kết, đồng thuận xã hội
Trong công cuộc đổi mới, Đảng ta luôn gắn dân chủ, đoàn kết, đồng thuận trong xã hội với việc từng bước xây dựng nền dân chủ XHCN ở nước ta. Dân chủ hóa trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội là con đường tăng cường đoàn kết thống nhất trong Đảng, đồng thuận xã hội. Đổi mới đã thực sự mở đường và đặt cơ sở cho một xã hội dân chủ, đoàn kết, đồng thuận. Tư tưởng dân chủ mang ý nghĩa giải phóng con người và giải phóng xã hội và cũng từ đó mà ngày càng có điều kiện tinh thần và vật chất tốt hơn, tạo cơ sở vững chắc cho đoàn kết, đồng thuận trong xã hội vững chắc.
Năm là, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng đoàn kết thống nhất, trong sạch, vững mạnh, có đủ sức mạnh để lãnh đạo xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân
Xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tổ chức, cán bộ; nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng, phẩm chất và năng lực của cán bộ, đảng viên là nhiệm vụ thường xuyên của Đảng. Song, điều đó chỉ trở nên thực chất và phản ánh sự trưởng thành của toàn Đảng về ý thức dân chủ và trách nhiệm xã hội khi Đảng thực sự dựa vào nhân dân để xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Dựa vào nhân dân, thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, làm cho Đảng không ngừng tăng cường sinh lực, khắc phục bệnh quan liêu là giải pháp chiến lược của công tác xây dựng Đảng. Cũng tương tự như vậy, Nhà nước chỉ mạnh lên và tăng cường được hiệu lực, hiệu quả quản lý nếu Nhà nước thực sự là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
Trong công cuộc đổi mới, dân chủ hóa cần có những biện pháp để Đảng thu nhận được những thông tin trung thực nhất của nhân dân, những ý kiến phản biện, khuyến nghị với Đảng về những quyết sách, kể cả những vấn đề lớn lao, hệ trọng như đường lối, tổ chức, cán bộ ở cấp cao.
Để xây dựng một xã hội dân chủ, đoàn kết và đồng thuận, các quan hệ nhân dân với Đảng, Đảng với nhân dân, công dân với Nhà nước, Nhà nước với công dân, công dân với công dân là những quan hệ được duy trì trong vùng kiểm soát của pháp luật và được hỗ trợ bằng dư luận xã hội, với sức mạnh của văn hóa và đạo đức công dân.
Xã hội vận động theo xu hướng dân chủ hóa, các mối quan hệ xã hội sẽ định hình bởi cấu trúc phân công - hợp tác - kiểm tra và kiểm soát, được điều chỉnh bằng luật pháp, cũng như tự điều chỉnh. Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân là phương thức, chỗ dựa để thực hiện dân chủ trong xã hội. Sự vững mạnh của Nhà nước pháp quyền XHCN và sự trưởng thành của công dân về vai trò của cá nhân, ý thức nghĩa vụ của chính mình dưới sự lãnh đạo của Đảng sẽ đem lại những thành quả dân chủ, đoàn kết, đồng thuận trong xã hội.
Sáu là, tăng cường kiểm soát quyền lực, đẩy mạnh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí
Quyết tâm kiểm soát quyền lực, phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí tiếp tục được Đại hội XIII của Đảng khẳng định mạnh mẽ: “Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, “lợi ích nhóm”, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”(3). Kiểm soát quyền lực đối với Nhà nước theo cơ chế Đảng ban hành đường lối, chủ trương, lãnh đạo để Nhà nước cụ thể hóa bằng chính sách, pháp luật; nhân dân làm chủ, kiểm soát, giám sát hoạt động của Nhà nước. Đảng giới thiệu đảng viên ứng cử giữ các chức vụ quan trọng của Nhà nước để thực thi đường lối, chính sách của Đảng. Đảng kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua việc kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng, đảng viên thực hiện chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đảng viên trong các cơ quan nhà nước có thể bị cách chức bất cứ lúc nào nếu quan liêu, tham nhũng, vi phạm pháp luật đến mức bị xử lý kỷ luật đảng./.
_________________________________________
(1), (2), (3) ĐCSVN (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, T.2, Nxb. CTQG Sự thật, H., tr.324-325, 332-333, 334.
Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị điện tử ngày 13.9.2021
Bài liên quan
- Cơ sở hình thành văn hóa từ chức ở Việt Nam hiện nay
- Nâng cao nhận thức của các tổ chức đảng và đảng viên trong xây dựng đảng về đạo đức ở Việt Nam hiện nay
- Những thành tựu lý luận lớn của Đảng qua gần 40 năm đổi mới
- Đảng Cộng sản Việt Nam và niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc
- Một số vấn đề về đổi mới phương thức lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng hiện nay
Xem nhiều
- 1 Mạch Nguồn 46: Chèo làng Khuốc - Tìm về làn điệu tiến Vua
- 2 Mạch Nguồn số 47: Người gieo mầm xanh
- 3 Các yếu tố tác động đến sự hình thành dư luận xã hội
- 4 Hội nghị phát động phong trào thi đua đặc biệt “Thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 75 năm truyền thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh” (1949-2024)
- 5 Đại hội đại biểu Hội Cựu sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhiệm kỳ 2024 – 2029
- 6 Hiệp định Pari - thắng lợi có ý nghĩa chiến lược dẫn đến đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
Liên kết
- Báo điện tử đảng cộng sản việt nam
- Báo nhân dân
- Báo Quân đội nhân dân
- Cổng thông tin điện tử Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Cổng thông tin điện tử Học viện Chính trị quốc gia hồ chí minh
- Tạp chí Cộng sản
- Tạp chí Giáo dục lý luận
- Tạp chí Giáo dục và Xã hội
- Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn
- Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam
- Tạp chí Lý luận chính trị
- Tạp chí Nghiên cứu con người
- TẠP CHÍ Nghiên cứu dân tộc
- Tạp chí Người làm báo
- Tạp chí Nội chính
- Tạp chí Quản lý Nhà nước
- Tạp chí Tổ chức Nhà nước
- Tạp chí Tuyên giáo
- Tạp chí Xây Dựng Đảng
- Thư viện số Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Trang thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương
Nét đặc sắc trong tư tưởng Hồ Chí Minh về nâng cao dân trí
Chịu ảnh hưởng rất lớn từ tấm gương hiếu học của người cha, từ mảnh đất quê hương được mệnh danh là “đất văn vật, chốn thi thư”, từ quan điểm “mở trí khôn cho dân”, “khai dân trí” của các bậc tiền bối, với tầm hiểu biết và sự trải nghiệm của một danh nhân văn hóa thế giới, một nhà giáo dục lỗi lạc, Hồ Chí Minh trong quá trình hoạt động cách mạng đã hình thành nên hệ thống quan điểm phong phú và toàn diện về nâng cao dân trí, từ mục tiêu, điều kiện, chủ thể, đối tượng đến nội dung và biện pháp nâng cao dân trí. Là sản phẩm của một trí tuệ trác việt và trái tim nhân ái bao la, từng quan điểm, luận điểm trong di sản Hồ Chí Minh về nâng cao dân trí cho đến nay vẫn giữ nguyên tính thời sự và sức hấp dẫn bởi những nét đặc sắc, sáng tạo riêng có.
Cơ sở hình thành văn hóa từ chức ở Việt Nam hiện nay
Cơ sở hình thành văn hóa từ chức ở Việt Nam hiện nay
Văn hoá từ chức là những ứng xử dựa trên lương tri, lòng tự trọng khi những người lãnh đạo thấy mình mắc khuyết điểm, lỗi lầm, thấy không còn xứng đáng đảm nhận được nhiệm vụ hiện tại; là hành vi của cá nhân tự nguyện rời bỏ vị trí lãnh đạo, cầm quyền của mình cho người khác có khả năng hơn (năng lực, trình độ, phẩm chất, sức khỏe…) nhằm đảm bảo lợi ích chung của tập thể, cộng đồng và sự phát triển của đất nước.
Nâng cao nhận thức của các tổ chức đảng và đảng viên trong xây dựng đảng về đạo đức ở Việt Nam hiện nay
Nâng cao nhận thức của các tổ chức đảng và đảng viên trong xây dựng đảng về đạo đức ở Việt Nam hiện nay
Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức có vai trò đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Đây là một trong những nhân tố quyết định trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, để Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với sự tin cậy của nhân dân. Tuy nhiên, nhìn vào thực tế hiện nay, chúng ta phải nghiêm khắc thừa nhận, một số cán bộ đảng viên và tổ chức đảng còn bộc lộ nhiều điểm hạn chế, yếu kém. Bài viết nêu ra thực trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, từ đó chỉ ra một số phương pháp cơ bản để nâng cao nhận thức của các tổ chức đảng và đảng viên trong xây dựng Đảng về đạo đức ở Việt Nam hiện nay.
Những thành tựu lý luận lớn của Đảng qua gần 40 năm đổi mới
Những thành tựu lý luận lớn của Đảng qua gần 40 năm đổi mới
Những thành tựu lý luận lớn của Đảng qua gần 40 năm đổi mới thể hiện sự kiên định mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, sự phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong thực tiễn cách mạng Việt Nam. Theo đó, một trong những yêu cầu quan trọng hiện nay là cần tăng cường tổng kết những thành tựu lý luận của Đảng, nhằm góp phần phát triển, hoàn thiện, nâng tầm lý luận của Đảng, nhất là những nhận thức mới về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội đặc thù, riêng có ở Việt Nam, hướng đến thực hiện thắng lợi những mục tiêu xây dựng, phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Đảng Cộng sản Việt Nam và niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc
Đảng Cộng sản Việt Nam và niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc
Mùa Xuân năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời - một sự kiện trọng đại đã tạo ra bước ngoặt căn bản, làm thay đổi cả vận mệnh dân tộc, thân phận của người dân và vị thế của quốc gia Việt Nam. Những thắng lợi vĩ đại, những thành tựu đáng tự hào của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng trong 94 năm qua chính là niềm tin, là nhân tố cơ bản để toàn thể dân tộc tiếp tục hiện thực hóa khát vọng đưa đất nước phát triển phồn vinh, hạnh phúc trong giai đoạn mới.
Bình luận