Danh nhân tuổi Dậu Trương Vĩnh Ký
Trước tên Chánh ký sau đổi thành Vĩnh Ký, tục gọi là Petrus Ký, sanh năm Đinh Dậu (1837) tại thôn Cái Mơn, xã Vĩnh Thành, huyện Tân Minh, tỉnh Vĩnh Long (nay thuộc huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre).
Mồ côi cha từ thủa ấu niên, được mẹ hết lòng nuôi dạy. Ông hiếu học và rất thông minh. Ngày từ bé đã thông chữ Hán và được một linh mục người Pháp đưa đến Cái Nhum học tiếng La Tinh. Năm 11 tuổi được đưa sang Campuchia theo học trường Pinhalu. Tại đây ông có tiếp xúc với các bạn đồng học người Lào, người Xiêm và người Miến Điện. Ông chú ý tìm tòi những nét tương đồng và dị biệt giữa các ngôn ngữ ở bán đảo Đông Dương. Điều này giải thích tại sao khi học thành tài, ông vẫn dành thời gian rảnh rỗi để nghiên cứu các mẹo luật văn phạm của bao nhiêu ngôn ngữ phức tạp.
Năm 1851, bấy giờ chỉ mới 14 tuổi, được nhà trường cấp học bổng sang du học ở Malaysia. Tại đảo Penang, ông tiếp tục học các tiếng La tinh, Hy Lạp, Tây Ban Nha, Anh, Pháp, Nhật, ấn Độ... Ông thông thạo 15 thứ ngôn ngữ phương Tây và 11 thứ ngôn ngữ phương Đông. Vì thế, người đương thời liệt ông vào hàng 18 nhà bác học trên thế giới. Ông trở thành Hội viên Hội nhân chủng học và Khoa học miền Tây nước Pháp.
Năm 1861, ông trở về nước rồi lập gia đình vào năm 21 tuổi. Năm 1863, ông được chọn làm thông dịch viên trong phái đoàn Phan Thanh Giản sang Pháp điều đình chuộc ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ. Khi về nước được bổ làm giáo viên rồi làm Đốc học, dạy tại trường Thông ngôn và trường Cai Trị ở Sài Gòn. Từ giữa tháng 8.1869, ông được người Pháp giao quyền trong coi bài vở tờ Gia Định báo; đây là tờ báo tiếng Việt đầu tiên của nước ta. Vào dịp này, ông đã cùng các cây bút hữu danh khác như Huỳnh Tịnh Của (Paulus Của), Trương Vĩnh Ký, Tôn Thọ Đường đã dùng tờ báo này để truyền bá chữ Quốc ngữ, trau dồi văn chương nước nhà và giới thiệu tư tưởng học thuật Âu - Tây và á Đông cho người trong nước. Ông còn dùng tờ “Gia định báo” để cổ động cho một lối học mới, phát triển chữ Quốc ngữ và khuyến khích mọi người học chữ Quốc ngữ.
Ông cũng là người đầu tiên có sáng kiến thành lập ra nền báo chí Việt Nam. Ngoài công việc làm báo, ông còn chuyên tâm vào việc dịch thuật và biên soạn nhiều sách có giá trị. Đáng kể nhất là ông soạn ra quyển tự vị để chỉ rõ nghĩa và cách viết chữ Quốc ngữ còn đang trong tình trạng phôi thai. Đây là một tài liệu rất quý được xem là cơ sở vững chắc để các nhà văn Việt Nam lúc bấy giờ tra cứu khi viết lách. Nó còn giữ một vai trò quan trọng trong văn học sử nước nhà. Ngoài ra, ông còn biên soạn hai quyển từ điển Pháp - Việt và Việt - Pháp thuộc loại sớm nhất ở nước ta.
Năm 1886, ông cộng tác với Paul Bert và có lúc ra kinh đô dạy tiếng Pháp cho vua Đồng Khánh. Được ít lâu ông chán nản, rút lui khỏi chính trường, sống cuộc đời đạm bạc, chỉ chuyên tâm nghiên cứu môn khoa học nhân văn và ngôn ngữ học.
Năm 1898, ông mất, thọ 61 tuổi, để lại cho đời sau hơn 100 bộ sách giá trị.
Những tác phẩm chính như: Chuyện đời xưa, Sử ký An Nam, Sử ký Trung Quốc, Giáo trình địa lý Nam bộ, Tự điển danh nhân An Nam, sách dạy chữ Quốc ngữ, Đại Nam Quốc sử diễn ca (dịch), Lục Văn Tiên truyện (dịch), Lục Súc Thanh Công (dịch), Kim Vân Kiều (dịch), Đại Học và Trung Dung (dịch), Minh Tâm Bửu Giám (dịch)....
ông Trương Vĩnh Ký là một người Việt Nam nổi tiếng thông minh, hiếu học và siêng năng, biết đem sở trường của mình ra phục vụ đương thời và hậu thế./.
Bài đăng Tạp chí Báo chí và Tuyên truyền số 1 (tháng 1+2)/2005
Nguyễn Nhân Thống
Bài liên quan
- Một góc nhìn về báo chí Việt Nam qua hồi ký Bốn mươi năm “nói láo” của Vũ Bằng và Bốn mốt năm làm báo của Hồ Hữu Tường
- Tọa đàm khoa học và trưng bày chuyên đề: “Nhà báo Xuân Thủy (1912-1985)”
- KỶ NIỆM 80 NĂM BÁO CỨU QUỐC (1942-2022): Một thế hệ nhà báo gạo cội
- Chuyện đời, chuyện nghề của nhà báo qua hồi ký
- Nhà báo chính luận Võ Nguyên Giáp: Ngòi bút chiến đấu
Xem nhiều
- 1 Mạch Nguồn số 45 - Nhìn lại 2023: Những dấu ấn nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội
- 2 15/6/2021: Lễ công bố Giấy phép xuất bản mới và ra mắt Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền thông điện tử
- 3 Chuỗi sự kiện của Học viện Báo chí và Tuyên truyền tại Hội báo Toàn quốc năm 2024
- 4 Chăm lo đời sống nhân dân - những thành quả không thể phủ nhận
- 5 Hội nghị Tổng kết hoạt động khoa học sinh viên năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2024
- 6 Lễ công bố quyết định và trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đối với cơ sở giáo dục Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Liên kết
- Báo điện tử đảng cộng sản việt nam
- Báo nhân dân
- Báo Quân đội nhân dân
- Cổng thông tin điện tử Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Cổng thông tin điện tử Học viện Chính trị quốc gia hồ chí minh
- Tạp chí Cộng sản
- Tạp chí Giáo dục lý luận
- Tạp chí Giáo dục và Xã hội
- Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn
- Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam
- Tạp chí Lý luận chính trị
- Tạp chí Nghiên cứu con người
- TẠP CHÍ Nghiên cứu dân tộc
- Tạp chí Người làm báo
- Tạp chí Nội chính
- Tạp chí Quản lý Nhà nước
- Tạp chí Tổ chức Nhà nước
- Tạp chí Tuyên giáo
- Tạp chí Xây Dựng Đảng
- Thư viện số Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Trang thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương
Chuỗi sự kiện của Học viện Báo chí và Tuyên truyền tại Hội báo Toàn quốc năm 2024
Hội Báo toàn quốc 2024 - Ngày hội của báo giới cả nước, đã được trang trọng khai mạc sáng ngày 15/3/2024, tại thành phố Hồ Chí Minh với chủ đề “Báo chí Việt Nam – Tiên phong, đổi mới vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân”, là sự kiện có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, quy tụ hơn 100 cơ quan báo chí Trung ương và địa phương, các cấp Hội Nhà báo Việt Nam tại 63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Đây là một điểm nhấn về tính chuyên nghiệp, hiện đại của báo chí, thể hiện rõ chất lượng, quy mô của các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, hoạt động triển lãm, trưng bày, cũng như các chương trình văn hóa, nghệ thuật đặc sắc. Đây còn là dịp để giới báo chí tiếp xúc trực tiếp với công chúng báo chí, đồng thời mong muốn các cơ quan báo chí dành nhiều thời lượng để tuyên truyền xuyên suốt về hoạt động này. Học viện Báo chí và Tuyên truyền tham gia khu trưng bày tại Hội báo Toàn quốc năm 2024 với nhiều sự kiện nổi bật, ý nghĩa.
Một góc nhìn về báo chí Việt Nam qua hồi ký Bốn mươi năm “nói láo” của Vũ Bằng và Bốn mốt năm làm báo của Hồ Hữu Tường
Một góc nhìn về báo chí Việt Nam qua hồi ký Bốn mươi năm “nói láo” của Vũ Bằng và Bốn mốt năm làm báo của Hồ Hữu Tường
(LLCT&TTĐT) Báo chí Việt Nam đã trải qua một chặng đường phát triển rất dài nhưng hiện nay chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống và quan tâm đầy đủ. Các công trình nghiên cứu hầu như chỉ tập trung vào báo chí cách mạng. Trong khi đó, còn nhiều nguồn tư liệu khác có thể khai thác và lấy thông tin, ví dụ như hồi ký của các nhà báo hoặc nhà văn làm báo. Bài viết sẽ cung cấp thêm một góc nhìn về báo chí nước ta thông qua 2 hồi ký tiêu biểu là “Bốn mươi năm nói láo” của Vũ Bằng và “Bốn mốt năm làm báo” của Hồ Hữu Tường.
Tọa đàm khoa học và trưng bày chuyên đề: “Nhà báo Xuân Thủy (1912-1985)”
Tọa đàm khoa học và trưng bày chuyên đề: “Nhà báo Xuân Thủy (1912-1985)”
Kỷ niệm 98 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2023), sáng 14/6/2023, tại Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức Tọa đàm khoa học và trưng bày chuyên đề "Nhà báo Xuân Thủy (1912-1985)". Đây là sự kiện đầu tiên được tổ chức về Nhà báo Xuân Thủy gắn với những di sản báo chí cách mạng quý giá, có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc mà Nhà báo để lại.
KỶ NIỆM 80 NĂM BÁO CỨU QUỐC (1942-2022): Một thế hệ nhà báo gạo cội
KỶ NIỆM 80 NĂM BÁO CỨU QUỐC (1942-2022): Một thế hệ nhà báo gạo cội
May mắn của tôi khi về công tác tại báo Đại đoàn kết (năm 1984) là được nghe kể, tiếp xúc và làm việc với một thế hệ gạo cội của báo Cứu quốc (tiền thân của báo Đại đoàn kết): Xuân Thu, Lửa Mới, Hải Như (Tp. Hồ Chí Minh), Nguyễn Tiêu, Hữu Tuấn, Thái Cương, Thái Duy (Hà Nội)…
Chuyện đời, chuyện nghề của nhà báo qua hồi ký
Chuyện đời, chuyện nghề của nhà báo qua hồi ký
(LLCT&TT) Nền báo chí Việt Nam manh nha hình thành từ những năm 60 của thế kỷ XIX nhưng có lẽ, phải từ đầu thế kỷ XX trở đi, báo chí nước nhà mới thật sự có tính chất chuyên nghiệp. Theo con số thống kê chưa đầy đủ, riêng giai đoạn 1932 - 1945, có khoảng 200 tờ báo và tạp chí lưu hành trên cả nước. Điều thú vị là hầu hết báo chí giai đoạn này đều mang dấu ấn của văn chương.
Bình luận