Hiểu nghĩa thì mới viết đúng
SỬ DỤNG TỪ KHÔNG CHÍNH XÁC VỀ MẶT NGỮ NGHĨA
Trên một chuyên mục về hoa hậu, hoa khôi, người đẹp của một tờ báo, có bài viết về một á hậu, trong đó có đoạn: “Trước đó, N.T.H được biết đến là một trong những gương mặt tiêu biểu của làng mẫu Việt Nam suốt một thời gian dài. Sự nghiệp đang nở rộ, bất ngờ á hậu lên xe hoa cùng họa sĩ Đ.Q vào năm 2005. Kể từ đó, cô từ giã sàn catwalk, lui về chăm sóc gia đình. Hiện tại ở tuổi 42, nàng hậu đã có 4 con và trở thành bà mẹ đông con nhất làng hậu”.
Trong đoạn văn trên, dùng từ “nàng hậu” là chấp nhận được bởi đây là cách nói thân mật, dân giã dành cho các cô gái đã đạt danh hiệu hoa hậu, á hậu, hoa khôi; nhưng khi sử dụng từ “làng hậu” là không đúng.
Từ “làng” ở đây có hai nghĩa. Ở nghĩa gốc, “làng” là đơn vị dân cư nhỏ nhất ở nông thôn đồng bằng và trung du Việt Nam, thường có đời sống riêng về nhiều mặt. Còn về mặt khẩu ngữ và khi nói tổng quát, “làng” muốn đề cập đến những người có cùng một nghề, một công việc nào đó. Ví dụ: làng văn (những người làm nghề văn chương), làng báo (những người làm nghề báo chí), làng mẫu (những người làm nghề người mẫu), làng hài (những người làm diễn viên hài trên sân khấu)…
Như vậy, khi nói một cách tổng quát về một nhóm xã hội nào đó cùng làm một nghề mang lại lợi ích ý nghĩa cho xã hội, thì gắn từ “làng” mới phù hợp. Trong khi đó, các hoa hậu, á hậu, hoa khôi chỉ là những danh hiệu dành riêng cho các cô gái đạt được trong một cuộc thi về sắc đẹp, chứ tự thân “hoa hậu, á hậu, hoa khôi” không phải là một nghề. Do đó, dùng từ “làng hậu” trong đoạn văn nêu trên vừa có phần gượng gạo, vừa không thể hiện đúng bản chất vấn đề.
TÍT MỘT ĐẰNG, NỘI DUNG MỘT NẺO
Đây là một “căn bệnh” khá phổ biến trên nhiều báo điện tử hiện nay. Trong khi không ít tờ báo, bài báo viết về giới showbiz cố tình giật tít theo kiểu “treo đầu dê, bán thịt chó” nhằm kích thích tâm lý, thị hiếu tò mò, hiếu kỳ với mục đích câu khách, câu view, thì cũng có nhiều cái tít tuy phản ánh một vấn đề nghiêm túc, song lại thể hiện sự cẩu thả rất khó chấp nhận.
Chẳng hạn, trong bài báo có tiêu đề Nhóm thiếu niên “quái xế” từng có thành tích “bất hảo” phản ánh về tình trạng một bộ phận thanh niên ở một thành phố đã tổ chức đua xe trái phép, bị lực lượng công an ngăn chặn kịp thời, sau đó cơ quan chức năng khởi tố vụ án và khởi tố các bị can vi phạm pháp luật về giao thông. Tuy vậy, các “quái xế” mà chính nội dung bài báo đề cập lại hầu hết là những thanh niên từ 17-18 tuổi.
Theo quy định của hầu hết các nước trên thế giới và theo nghiên cứu của các chuyên gia tâm lý học, thiếu niên là những người trong độ tuổi từ 11-16 tuổi . Điều 1 Luật Trẻ em 2016 (được Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam khóa XIV thông qua) cũng quy định: “Trẻ em là người dưới 16 tuổi”.
Như vậy, dùng từ “nhóm thiếu niên “quái xế”... như bài viết nêu là vừa sai về mặt khoa học, vừa sai về pháp luật. Vì theo quy định của luật pháp Việt Nam hiện nay, người đủ từ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà bộ luật hình sự có quy định khác.
Cũng do không có kiến thức chuyên ngành và nắm chắc các quy định của một số lực lượng đặc thù như quân đội, công an… mà một số người cầm bút thể hiện sự ngô nghê khi viết bài. Ví như có một số bài báo không phân biệt thế nào là “chiến sĩ, hạ sĩ quan, sĩ quan”, thế nên ở tiêu đề thì viết là “chiến sĩ”, trong khi nội dung lại đề cập đến nhân vật là sĩ quan có cấp hàm đại úy. Theo quy định hiện nay, chiến sĩ bao gồm “binh nhì, binh nhất”; hạ sĩ quan bao gồm “hạ sĩ, trung sĩ, thượng sĩ”; sĩ quan là những người được phong, thăng quân hàm cấp úy (thiếu úy, trung úy, thượng úy, đại úy); cấp tá (thiếu tá, trung tá, thượng tá, đại tá) và cấp tướng (thiếu tướng, trung tướng, thượng tướng, đại tướng).
Một trong những sứ mệnh quan trọng của báo chí là góp phần cung cấp cho công chúng những thông tin chính xác, kiến thức chuẩn mực nhằm bồi đắp, xây dựng những giá trị tiến bộ, văn minh cho con người và thúc đẩy xã hội phát triển lành mạnh. Muốn làm tròn thiên chức cao cả đó, trong mỗi tác phẩm báo chí, từ tiêu đề đến nội dung cần thể hiện sự nhất quán, chặt chẽ, lô gích; sử dụng câu từ chuẩn xác, đúng chính tả, ngữ pháp và văn phong phù hợp. Để làm được điều này, bản thân mỗi người cầm bút không chỉ cần có kiến thức, kỹ năng nghề báo, mà cần phải am tường sâu sắc ngôn ngữ tiếng Việt, có kiến thức nhất định về pháp luật, kiến thức chuyên ngành mà nội dung bài báo đề cập. Còn mọi sự đơn giản, dễ dãi, cẩu thả, ghán ghép từ gượng gạo, ngô nghê không những làm giảm giá trị, ý nghĩa bài báo, mà còn làm biến dạng, méo mó, thậm chí làm vẩn đục sự trong sáng của tiếng Việt./.
Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Tuyên giáo ngày 30.08.2021
Bài liên quan
- Quản lý thông điệp về môi trường trên tạp chí điện tử ở Việt Nam hiện nay - thực trạng và giải pháp
- Cảnh giác với mặt trái của các nền tảng video ngắn trên mạng xã hội
- Thông tin về năng suất lao động trên báo chí và việc tiếp nhận, sử dụng nguồn thông tin đó tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam hiện nay
- Giám sát của báo chí đối với hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước
- Tuyên truyền điển hình tiên tiến trên các tạp chí của Đảng
Xem nhiều
- 1 Mạch Nguồn số 45 - Nhìn lại 2023: Những dấu ấn nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội
- 2 15/6/2021: Lễ công bố Giấy phép xuất bản mới và ra mắt Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền thông điện tử
- 3 Chuỗi sự kiện của Học viện Báo chí và Tuyên truyền tại Hội báo Toàn quốc năm 2024
- 4 Chăm lo đời sống nhân dân - những thành quả không thể phủ nhận
- 5 Hội nghị Tổng kết hoạt động khoa học sinh viên năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2024
- 6 Lễ công bố quyết định và trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đối với cơ sở giáo dục Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Liên kết
- Báo điện tử đảng cộng sản việt nam
- Báo nhân dân
- Báo Quân đội nhân dân
- Cổng thông tin điện tử Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Cổng thông tin điện tử Học viện Chính trị quốc gia hồ chí minh
- Tạp chí Cộng sản
- Tạp chí Giáo dục lý luận
- Tạp chí Giáo dục và Xã hội
- Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn
- Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam
- Tạp chí Lý luận chính trị
- Tạp chí Nghiên cứu con người
- TẠP CHÍ Nghiên cứu dân tộc
- Tạp chí Người làm báo
- Tạp chí Nội chính
- Tạp chí Quản lý Nhà nước
- Tạp chí Tổ chức Nhà nước
- Tạp chí Tuyên giáo
- Tạp chí Xây Dựng Đảng
- Thư viện số Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Trang thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương
Lễ công bố quyết định và trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đối với cơ sở giáo dục Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Chiều 29/02/2024, Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức Lễ công bố quyết định và trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục. Đây là kết quả của đợt khảo sát chính thức cơ sở đào tạo vào tháng 10/2023 tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền của Đoàn chuyên gia đánh giá ngoài, Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục – Trường Đại học Vinh.
Quản lý thông điệp về môi trường trên tạp chí điện tử ở Việt Nam hiện nay - thực trạng và giải pháp
Quản lý thông điệp về môi trường trên tạp chí điện tử ở Việt Nam hiện nay - thực trạng và giải pháp
Môi trường là cái nôi nuôi dưỡng sự sống, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối vớt sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của toàn nhân loại. Cùng với báo in, báo mạng điện tử, phát thanh, truyền hình, tạp chí điện tử đang ngày càng góp tiếng nói, nâng cao nhận thức về môi trường cho từng người dân và toàn xã hội. Các tạp chí điện đã có nhiều sáng tạo trong việc thể hiện thông điệp môi trường như sử dụng các công cụ tác nghiệp báo chí hiện đại, tạo nên các sản phẩm hấp dẫn, có giá trị định hướng dư luận, phát huy hiệu quả tuyên truyền về bảo vệ môi trường.
Cảnh giác với mặt trái của các nền tảng video ngắn trên mạng xã hội
Cảnh giác với mặt trái của các nền tảng video ngắn trên mạng xã hội
Mặc dù một số nền tảng video ngắn đã cải tiến thuật toán nhằm ngăn ngừa các nội dung độc hại tiếp cận người dùng nhưng các nỗ lực này dường như mới chỉ nhằm xoa dịu dư luận và đối phó với các cơ quan chức năng. Thực tế cho thấy, một số lượng không nhỏ các video xấu vẫn tràn ngập trên các nền tảng TikTok, YouTube Short, Facebook Reel, Bigo Bar, Instagram, Likee… tác động tiêu cực đến nhận thức, hành vi người sử dụng mạng xã hội.
Thông tin về năng suất lao động trên báo chí và việc tiếp nhận, sử dụng nguồn thông tin đó tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam hiện nay
Thông tin về năng suất lao động trên báo chí và việc tiếp nhận, sử dụng nguồn thông tin đó tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam hiện nay
(LLCT&TTĐT) Báo chí không chỉ truyền đạt thông tin tri thức mà còn truyền cảm hứng, tạo động lực, khơi nguồn mong muốn thay đổi và thúc đẩy việc thực hiện các hoạt động nhằm nâng cao năng suất lao động tại các doanh nghiệp. Bài viết đi sâu vào việc phân tích các thông tin liên quan đến năng suất lao động đang được phản ánh trên báo chí hiện nay, cùng với việc đánh giá mức độ tiếp nhận, sử dụng các thông tin này trong hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Giám sát của báo chí đối với hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước
Giám sát của báo chí đối với hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước
Vai trò và sức mạnh giám sát xã hội của báo chí đối với các cơ quan nhà nước, trong đó có cơ quan hành chính nhà nước là theo dõi, phát hiện những việc làm tốt, những sai phạm của tổ chức, cá nhân, qua đó khơi nguồn và định hướng dư luận xã hội theo hướng ủng hộ hay phản bác, tạo áp lực dư luận xã hội và yêu cầu các cơ quan thẩm quyền giải thích, giải đáp trước công luận, trước nhân dân và giải quyết theo quy định của pháp luật.
Bình luận